Tijdens het lezen van De ontdekking van de aarde van Peter Westbroek, zag Lin de Mol verbanden met haar eigen werkproces als kunstenaar. Het inspireerde haar tot een kunstwerk dat bestaat uit drieëndertig collages, een fragment van dit werk ziet u hierboven. Het complete kunstwerk zal te zien zijn op haar solotentoonstelling, die op 3 Oktober 2015 opent bij de Ron Lang galerie in de Laurierstraat te Amsterdam.
Wat het precieze verband is tussen De ontdekking van de aarde en haar collages beschrijft Lin de Mol als volgt:
¨Drifters and Builders¨
– reconstructing the vertebrae –
Een collage is als een miniatuur universum dat ontstaat uit een kleine Bang in plaats van een grote. Het toeval is God in een wit universum in plaats van een zwart dat zich bevindt op een klein velletje blanco papier. Toch is deze witte woestijn zo groot dat ik me ergens stevig aan moet vastbinden om niet weggeblazen te worden door het eerste beste zuchtje wind dat waait over deze kale vlakte. Dus bind ik me vast aan het enige wat voor mij onomstotelijk vaststaat: De onderliggende structuur van de natuur. Met ontzag leg ik me toe op het natekenen van cellen, bacteriën, kwallen en koralen, vooral als excuus om heel lang naar zoiets moois te kunnen kijken. Daarnaast geef ik mezelf ook een klassieke plaats in die witte wereld: De mens als waarnemer, denker en maker.
Peter Westbroek is waarnemer, denker en geoloog. Hij beschrijft in zijn boek De Ontdekking van de Aarde de ontstaansgeschiedenis die aan de basis ligt van onze planeet zoals wij er nu op rondlopen. Hij beschrijft een complex proces waarin drijvende organismen in de oer oceanen in staat waren om kalk uit het water op te nemen, om het vervolgens in een vorm af te scheiden waarmee andere organismen structuren konden bouwen die het begin waren van onze kalkplateaus, riffen en bergen. Hij beschrijft het ontstaan van het skelet van de aarde. Tijden het lezen van dit boek begon ik een groots verband voor me te zien waarin de elementen, van oorsprong samengebracht door zuiver toeval, in een trage maar onvermijdelijke stroom van oorzaak en gevolg, in een volstrekt logische structuur terechtkwamen. Van chaotische willekeur naar onbetwistbare orde waarin niet het kleinste balletje nog verschoven kan worden. Zoals in een collage. In vlam gezet door deze gedachte ben ik aan de serie “Drifters and Builders” begonnen. Na een jaar waren het er 33, precies het aantal wervels in een menselijke ruggengraat, maar daarover later meer.
Op de tijdlijn van de aarde beslaat de mens maar een heel klein stukje. Helemaal aan het eind tot waar we nu zijn. Na het ontstaan van de zuurstof genererende fotosynthese waaruit planten, dieren en uiteindelijk mensen konden voortkomen, leven wij nu in onze steden en bouwen aan onze culturen.
Is de mens de epiloog van het verhaal van de aarde? De meesten van ons kunnen het niet overzien. We zitten in de bubbel van ons leven en denken dat dat het universum is. Ik ook.
Maar af en toe drijft er een inzicht aan ons voorbij. Dat wij en deze wereld voortkomen uit pure tovenarij. Hoe oneindig groot en oneindig klein alles is en hoe wij daarin ronddrijven als laatste, bewuste en emotionele schakel, op de enige blauwe, en dus levende, planeet in ons zonnestelsel. Het is echt waar; we zijn gemaakt van sterrenstof. En die sterrenstof is kalk. De berg en onze ruggengraat zijn hetzelfde! Er zijn momenten waarin ik dat werkelijk kan doorvoelen. Wanneer ik de balletjes rondschuif over het witte vlak en de inkt zijn eigen weg laat vinden. Het besef van, en de verwondering over deze aansluiting is de troost voor dat andere besef, dat wij ondanks dit kosmische verband, eenzaam zijn binnenin onszelf. Als planeten ieder in onze eigen baan. Na de oerkracht van de groene Drifters, en de culturele verfijning van de rode Builders, overheerste in de blauwe Epiloog dit melancholieke gevoel. Ik ben tenslotte geen wetenschapper. Ik ben een kunstenaar en mag straffeloos associëren en in huilen uitbarsten wanneer ik dat wil en dus staat tussen alle cellen en kwallen door ook mijn eigen liefde en verdriet getekend.
Peter Westbroek is wél een wetenschapper, en wel een van de weinigen die een hoopvolle toekomst ziet voor onze planeet. Hij beschrijft de aarde niet als een zieltogend slachtoffer van de mens, happend naar lucht als een pas gevangen vis op het glibberige dek van onze beschaving, maar als een zichzelf regenererende entiteit met zelfs een geheugen. De aarde lijkt in staat zich te herstellen van onze aanslag, heeft eerder met het bijltje gehakt na gebombardeerd te zijn door meteorieten en overdekt te zijn met ijs. De aarde herstelt zich met, of zonder ons. Ik denk dat als wij dat willen meemaken, we onszelf uit het centrum van ons wereldbeeld moeten plaatsen en beginnen te functioneren als een onderdeel van het systeem dat aarde heet. Niet langer gericht op groei maar op onderhoud. Zodat we de planeet kunnen respecteren zoals we ons eigen lichaam moeten respecteren, niet alleen in geboorte en groei maar ook in ziekte en dood. Eindelijk begrijpen dat haar belang ons belang is. In dat opzicht is ook onze emotie, en daarmee de kunst, van wezenlijk belang, want wij gaan tenslotte alleen daar waar ons belang én verlangen is.
Maar eigenlijk begeef ik me met dit pleidooi op zijn terrein, en hij kan dit veel beter uitleggen dan ik. Ik heb mijn miniatuur explosies gemaakt om allereerst mezelf aan dit systeem vast te klinken. Tijdens het maken heb ik daar zoveel plezier, troost en geestdrift bij gevoeld dat ik nu de hoogmoed heb te denken dat iets daarvan kan overspringen op een toeschouwer. En wie weet dat mijn bescheiden bijdrage dan iets aan dit hoopvolle perspectief kan toevoegen.
Lin de Mol
