Deze week staat in het teken van de herdenking van 76 jaar vrijheid. We staan stil bij de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog en vieren de bevrijding. Verhalen over de oorlog houden de herinnering in leven, daarom zetten wij nog eens een aantal indrukwekkende oorlogsboeken op een rijtje.
Reni’s reis | Irene Butter
Zelden of nooit is een indringender verhaal geschreven over de zwerftocht van een kind door de oorlog. Irene Butter (1930) was zes jaar toen ze met haar familie vluchtte uit Berlijn en in Amsterdam terechtkwam. Samen met haar familie werd ze naar Westerbork gedeporteerd en uiteindelijk doorgestuurd naar Bergen-Belsen, waar ze nog heeft geprobeerd Anne Frank te helpen. Met onvoorstelbare moed en kracht ging ze de donkerste tijd in: de kampbarakken, de honger, de dood om haar heen.
Lees meer>
Je mag wel bang zijn, maar niet laf | Toni Boumans
Je mag wel bang zijn, maar niet laf is de enerverende geschiedenis van de bijzondere Friese familie Bakker. Couturier Sjoerd, zijn broers Albert, Popke en Dirk, en hun neef, uitgever Bert Bakker, spelen een prominente rol in het artistieke milieu van de late jaren dertig in Amsterdam. Na de inval van de Duitsers komen zij in verzet. Uiteindelijk zal Sjoerd, die de politie-uniformen maakte voor de aanslag op het Amsterdamse bevolkingsregister in 1943, met zijn verzetskameraden worden geëxecuteerd. Ook andere Bakkers wacht een dramatisch lot. Lees meer>
Een schitterend vergeten leven | Toni Boumans
Ze was een de eerste vrouwelijke dirigenten van Nederland. Ze trad op in het Concertgebouw met een eigen kamerorkest, maar haar carrière werd getorpedeerd door de oorlog. Toen de nazi’s binnenvielen, ontbond ze haar orkest en werd ze, hoewel van joodse afkomst, actief in het verzet: ze was een van de drijvende krachten achter de aanslag op het Amsterdamse bevolkingsregister in 1943. In Een schitterend vergeten leven wordt Frieda Belinfante (1904-1995), celliste, dirigente, verzetsvrouw en lesbienne avant la lettre, eindelijk uit de schaduw getrokken en in het volle licht geplaatst. Lees meer>
De geldjas van Max Nord | Harry van Wijnen
Decennialang ging oud-journalist Harry van Wijnen dagelijks om met collega’s en vrienden die in de oorlog in het verzet hadden gezeten, iets waarover ze vrijwel nooit spraken. Nu ontrukt hij, op basis van unieke gesprekken met de laatst levenden en andere bronnen, hun indrukwekkende belevenissen aan de vergetelheid. In De geldjas van Max Nord laat Van Wijnen zien hoe jonge schrijvers, drukkers, schilders, grafici, journalisten en anderen – mannen en vrouwen – de beslissing namen om in het diepste geheim en met gevaar voor hun leven weerstand te bieden tegen de bezetter van hun land. Lees meer>
Door Wilskracht Zegevieren | Jurryt van de Vooren
Sport verbroedert. Oorlog is haat. Sport is gezond. Oorlog is ellende. Sport is leven. Oorlog is dood. In alles zijn sport en oorlog niet met elkaar te verenigen en toch trok het voetbal in de Tweede Wereldoorlog wekelijks duizenden beoefenaars en tienduizenden bezoekers. Sporthistoricus Jurryt van de Vooren deed baanbrekend onderzoek naar deze paradox in onze sportieve én nationale geschiedenis. Hij beschrijft hoe sport werd gebruikt als ontsnapping uit de ellende, maar ook als ideologisch wapen, als middel om soldaten te laten herstellen, als verzetsmiddel tegen de bezetter. Lees meer>
Een wrang feest | Marjolein Bax
Het is een relatief onbekend gegeven dat ongeveer tweehonderd mensen het leven verloren tijdens de Bevrijding, in plaatsen als Zoetermeer, Amersfoort, Leersum en Mijnsheerenland. In Een wrang feest tekent Bax hun verhalen op en laat ze zien hoe moeilijk het is om van de ene dag op de andere te stoppen met de oorlog, hoe overmoed en wraakgevoelens in botsing komen met wantrouwen, angst en paniek, en hoe snel blijdschap om kan slaan in verdriet. Een lang verborgen, meeslepend opgetekende geschiedenis. Lees meer>
De lange Tweede Wereldoorlog | Peter Romijn
Als het in Nederland over de oorlog gaat, bedoelen we daarmee bijna altijd de Duitse bezetting. In zijn nieuwe en opmerkelijke overzichtswerk komt historicus Peter Romijn tot een ander inzicht: onze ‘lange Tweede Wereldoorlog’, die begon met de Duitse inval in mei 1940, eindigde pas in de laatste dagen van 1949, met de soevereiniteitsoverdracht aan Indonesië. Deze nieuwe visie is onmisbaar voor wie wil begrijpen wat dit uitzonderlijke decennium voor Nederland betekende – en ook nu nog betekent. Lees meer>
In de hel van Birma | Jan Schneider
In maart 1942 wordt Jan Schneider, leraar in Bandoeng en reserveofficier in het KNIL, door de Japanners krijgsgevangen gemaakt. Veertig jaar later vinden zijn nabestaanden dagboekaantekeningen over Jans verblijf aan de Birma-Siam Spoorlijn. Dit geschrift is meer dan een verslag. De gebeurtenissen op en langs de gevreesde ‘dijk’ (de spoorbaan) zijn heet van de naald opgeschreven. Schneiders vriendschap met kampgenoten Wim Kan, dominee Mak en anderen komen aan de orde, evenals de geheime gedachtewisselingen met een Koreaanse kampbewaker over cultuur en politiek. Lees meer>
