Leesfragment

Ondanks de zwaartekracht

  • 17 januari 2018
  • 2m

Leesfragment uit Ondanks de zwaartekracht van Suzanna Jansen.

Tegenover bus 21

Ik wist meteen wie hij was. Natuurlijk. Simon. Maar dan dertig jaar ouder, net als ik. En met minder haar. Het leek me niet dat ik daar iets over moest zeggen. Toch zag ik nog precies wat ik destijds leuk aan hem vond. Net als een paar jaar eerder, toen ik hem een keer op straat tegenkwam. Toen was me de bekentenis ontglipt dat ik indertijd, ons hele laatste schooljaar lang, smachtend zijn aandacht had proberen te trekken. Nu trof ik hem op een barbecue. Ik was benieuwd hoe zijn leven was verlopen.

Simon kwam er niet op terug, op die bekentenis, maar herinnerde zich wel iets anders. Terwijl wij ons richting tuin begaven waar de hapjes werden bereid, zei hij het plompverloren: ‘De patatsnijmachine. Weet je dat nog?’

Met een schok realiseerde ik me dat ik dat was vergeten.
De patatsnijmachine!
In één klap was ik terug in de schoolbanken, de stem van Robert Long in mijn oren:

Op zaterdag de supermarkt
Je gooit je auto vol met eten
Met nootjes, kaas en Franse wijn
Om in het weekend je mislukking weg te vreten
En zo te wennen aan de pijn
Dat je niet bent wie je wou zijn.

In negen coupletten bezingt hij de teloorgang van een hemelbestormer die stap voor stap, zonder het zelf in de gaten te hebben, tot een standaardman verwordt: ‘Je droeg een pak, ter- wijl je eerst in broek en trui ging,’ en: ‘Je bleef rechtvaardig en alert, totdat je chef-verkoper werd,’ met de onvermijdelijke uitkomst: ‘langzaam kregen ze je klein.’

In 6 vwo wist ik zeker dat ik op een kruispunt stond. Met de compromisloze houding waarmee ik de wereld bezag, moest ik in dat jaar een allesbepalende keuze maken: meedoen aan het eindexamen of niet.

Mijn angst had zich vastgezet in het beeld van de patatsnijmachine. Ik had Simon, de jongen op wie ik hopeloos verliefd was, erover verteld. Het was een simpel dingetje met een raster van zestien gelijke vakjes. Het idee was dat je er een aardappel in legde. Alles kon, bonkige eigenhei- mers en vers gerooide krieltjes, rond, hoekig, met rare uitsteeksels. Maar wat je er ook in legde, zodra de aardappel door het raster werd geduwd, veranderde hij in allemaal op dezelfde maat gesneden patatjes. Het eindexamen was zo’n machine. Zou ik me door die mal laten duwen, dan zou ik me neerleggen bij het leven zoals iedereen het leefde. Ik zou me willoos laten voeren aan de machinerie die mensen creëerde die ‘zo is het nu eenmaal’ zeiden over stomme dingen, in plaats van zich te ver- zetten. Deed ik mee, dan was ik voorgoed verloren. Maar ik wist niet of ik wel genoeg lef had om af te haken.

Tot diep in de nacht praatte ik met Simon over het leven. Daarna kon ik niet slapen. Robert Long bleef door mijn hoofd spoken. ‘Om in het weekend je mislukking weg te vreten en zo te wennen aan de pijn dat je niet bent wie je wou zijn.’

Vijfentwintig jaar nu al bracht ik mijn dagen door achter een computerscherm. Dat was niet hoe ik me de toekomst had voorgesteld. ‘Zo waren we toen,’ had Simon gezegd met een air alsof we destijds niet begrepen hoe je het leven moest aanpakken en nu wel. Ik was daar niet zo zeker van. Waren we naïef geweest? In 6 vwo dacht ik niet op die manier, toen stortte ik me zonder aarzeling in het ongewisse. Het was geen optie mijn dromen niet na te jagen. Alleen: het was me niet gelukt.


Nieuws

Blader door onze voorjaarsaanbieding 2024

Onze voorjaarsaanbieding is binnen en hij is weer gevuld met prachtige non-fictietitels voor komend seizoen.

In Het raadsel Rutte werpen politiek journalisten Ron Fresen en Wilma Borgman een nieuwe blik op de binnenkant van de langstzittende premier van Nederland, Carel van Schaik en Kai Michel analyseren in Lessen van de oermens hoe de mens …

Lees verder