De achttiende eeuw was een eeuw van dromers, denkers en paradijsvogels. Marleen de Vries laat in Verlicht en vilein zien dat we zonder hen nu niet zouden leven in een democratie met vrijheid van meningsuiting en mensenrechten. Voor deze en andere verworvenheden werd gestreden tijdens de Verlichting. Het omvat een uitzonderlijke periode die een moderner Nederland inluidde.

Revolutionaire mannen grepen naar de wapens om zich te bevrijden van de stadhouder en van corrupte regenten. Nederland balanceerde op de rand van een burgeroorlog. Toen in 1795 de Nederlandse Revolutie uitbrak, vluchtte de stadhouder naar Engeland en koos het land definitief voor meer empathie, vrijheid, gelijkheid en democratie. Wat deed de Pruisische koning Frederik de Grote in een trekschuit op de Vecht? Hoe kwam de flamboyante Italiaanse verleider Casanova hier terecht, schaatsend op de Amstel? Waarom droegen mannen pruiken? En met welk doel publiceerde de Gelderse baron Joan Derck van der Capellen het radicale Aan het volk van Nederland?

Met grote kennis van zaken duikt Marleen de Vries in Verlicht en vilein in de levens van strijdlustige, veelal vergeten achttiende-eeuwers. Ze beschrijft uiterst toegankelijk hoe een nieuw medialandschap ontstond en hoe de kapitalistische moerasdelta een iets beschaafder land werd, met aandacht voor wat ‘cultuur’ zou gaan heten. Voor wie dacht dat deze periode saai was: welkom in de achttiende eeuw.

Reacties:

‘De Vries loodst de lezer met duidelijk plezier door die zogenaamde dulle eeuw […] Op een vernuftige wijze en met oog voor details behandelt de schrijfster chronologisch een bonte reeks van typerende voorvallen en verschijnselen van het 18de-eeuwse Nederland.’ – NRC Handelsblad 

‘De Vries is een uitstekende verteller en weet de rafelrandjes van de toenmalige samenleving met smaak te belichten. Van een koster die van homoseksuele praktijken wordt beticht tot een alternatieve arts die zijn echtgenote jarenlang op zolder opsluit: het is allemaal even onderhoudend als spannend om te lezen.’ – De Volkskrant

‘Marleen de Vries brengt de achttiende eeuw tot leven. Ze brengt een ode aan de idealistische mensen van toen die de basis legden voor de samenleving van nu.’ – Algemeen Dagblad

‘Een veelkleurig beeld van een relatief weinig belicht tijdperk in de vaderlandse geschiedenis.’ – Trouw

‘Marleen de Vries zoomt even soepel en veelkleurig in op de achttiende eeuw als dat ze uitzoomt naar het algemene beeld. Zo zet je een vergeten tijdperk opnieuw in de verf. Sensationeel goed.’ – Atte Jongstra

‘Een complete eeuw zo mooi onder woorden gebracht en met zoveel prachtige illustraties erbij, dat zie je niet veel. “In ons collectieve geheugen schittert de achttiende eeuw door afwezigheid”, schrijft De Vries. Haar boek zou daarin beslist heel goed verandering kunnen brengen.’ – Wim Daniëls in Max Magazine

‘Dit boek is een magistrale studie over het begin van Nederlands moderniteit. Verzorgde en rijke taal, pittig geformuleerd, grote en kleine gebeurtenissen in één perspectief samengebracht, vele onbekende of vergeten figuren van onder het stof gehaald. Het smaakt naar meer.’ – Nederland-Rusland Centrum