Berlijn en Coventry hebben allebei een beroemd monument: het restant van een gebombardeerde oude kerk geflankeerd door een moderne. De christelijke kerken hebben de Tweede Wereldoorlog overleefd, is de symboliek.
Maar hoe hebben ze dat gedaan? Welke rol speelden ze tijdens de oorlog? In de totalitaire staten van Hitler, Stalin en Mussolini duldden vele kerkbestuurders de machthebbers en pasten zich aan, uit angst of uit overtuiging. Het christendom kent een geschiedenis van religieus antisemitisme. Toch waren er ook christenen die zich met hand en tand verzetten.
De massamoord op de joden, Roma en Sinti heeft de christelijke kerk diep geraakt en beschadigd. Nooit eerder verscheen een boek dat het christendom beschrijft in al zijn facetten op het moment dat het onder de immense druk van bezetting en terreur zijn ware aard moest tonen. Alle staten van Europa die bezet waren door Hitler of Stalin, worden hier geanalyseerd. Collaboratie en verzet, persoonlijke moed en zwijgend of actief verraad, katholiek, calvinistisch, luthers of oosters orthodox, het hele religieuze palet wordt geschilderd. Van de Oekraïne tot Noorwegen, van Italië tot Bulgarije, van Nederland tot Polen en Duitsland.
Dit meerstemmig en veelkleurig beeld van de rol van de kerk in Europa is een meesterproef van geschiedschrijving. Jan Bank schreef bijna tien jaar aan dit unieke standaardwerk, een magnum opus.
""De auteur heeft een onweerlegbaar en belangrijk boek geschreven vol belastend en af en toe ontlastend materiaal. Gods kerk is 'gewogen en te licht bevonden'.""
Onze verzetskardinaal Jan de Jong was goed in de oorlog, dapper en onverzettelijk zelfs. Maar hoe goed was God oftewel zijn kerk eigenlijk in de oorlog? In de totalitaire staten pasten de kerken zich aan en probeerden in het beste geval met een kruip-sluip-strategie het beest — Stalin, Hitler of Mussolini — te pacificeren. Tegelijkertijd gaven individuele kerkleden — van bisschop tot gewone geestelijke – indrukwekkende voorbeelden van verzet of collaboratie. Historicus Jan Bank schreef God in oorlog, over de kerken in Europa tijdens de Tweede Wereldoorlog. Jan Bank is te gast.
Jan Bank (1940) is historicus. Hij was tot 2005 hoogleraar vaderlandse geschiedenis aan de Rijksuniversiteit Leiden. In 2000 publiceerde hij, samen met Maarten van Buuren, 1900. Hoogtij van burgerlijke cultuur.
Om de beste ervaringen te bieden, gebruiken wij technologieën zoals cookies om informatie over je apparaat op te slaan en/of te raadplegen. Door in te stemmen met deze technologieën kunnen wij gegevens zoals surfgedrag of unieke ID's op deze site verwerken. Als je geen toestemming geeft of uw toestemming intrekt, kan dit een nadelige invloed hebben op bepaalde functies en mogelijkheden.
Functioneel
Altijd actief
De technische opslag of toegang is strikt noodzakelijk voor het legitieme doel het gebruik mogelijk te maken van een specifieke dienst waarom de abonnee of gebruiker uitdrukkelijk heeft gevraagd, of met als enig doel de uitvoering van de transmissie van een communicatie over een elektronisch communicatienetwerk.
Voorkeuren
De technische opslag of toegang is noodzakelijk voor het legitieme doel voorkeuren op te slaan die niet door de abonnee of gebruiker zijn aangevraagd.
Statistieken
De technische opslag of toegang die uitsluitend voor statistische doeleinden wordt gebruikt.De technische opslag of toegang die uitsluitend wordt gebruikt voor anonieme statistische doeleinden. Zonder dagvaarding, vrijwillige naleving door je Internet Service Provider, of aanvullende gegevens van een derde partij, kan informatie die alleen voor dit doel wordt opgeslagen of opgehaald gewoonlijk niet worden gebruikt om je te identificeren.
Marketing
De technische opslag of toegang is nodig om gebruikersprofielen op te stellen voor het verzenden van reclame, of om de gebruiker op een site of over verschillende sites te volgen voor soortgelijke marketingdoeleinden.
