Toen prinses Máxima zei dat dé Nederlander niet bestond, leek het land te klein. Dit is niet zo verrassend, want hier was een Oranjeprinses aan het woord, en de Oranjedynastie wordt nu juist geacht onze nationale identiteit uit te dragen.

In Nederland en het verhaal van Oranje schetst Coos Huijsen de aard en betekenis van het langdurig huwelijk tussen Nederland en
de Oranjes, een geschiedenis die teruggaat tot Willem van Oranje. Het is het inspirerende verhaal van een geslaagde vrijheidsstrijd tegen het Spaanse wereldrijk en een vroege aanzet tot democratisch denken, ruim tweehonderd jaar voor de Amerikaanse en Franse revoluties. In de trotse
Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden waren vrijheid en verdraagzaamheid net iets ruimer bemeten dan elders in Europa.

De Nederlandse paradox is dat een republikeinse gezindheid eeuwenlang hand in hand is gegaan met onze liefde voor Oranje. Het verhaal van Oranje is dan ook een wezenlijk aspect van ons cultureel erfgoed. Nog tijdens de Tweede Wereldoorlog werden velen erdoor geïnspireerd, en het huidige Oranjegevoel mag dan vager zijn dan het vurige Oranjepatriottisme van destijds, het is zeker niet zonder betekenis.

Coos Huijsen ziet op grond van onze geschiedenis weinig in de introductie van een ceremonieel koningschap en pleit juist voor een bewust ‘republikeins koningschap’ – dat verrassende perspectieven biedt.

Nederland en het verhaal van Oranje is genomineerd voor de Libris Geschiedenisprijs 2012.