De chocoladeletter

Lees hier het verhaal over de chocoladeletter uit het boek Nederland. Een objectief zelfportret in 51 voorwerpen. Geschreven door Joyce Roodnat:

‘Zodra hij niet meer in Sinterklaas geloofde, at mijn broer zijn chocolade­letter altijd meteen helemaal op. Om mijn moeder te plagen.

Voor haar wás de chocoladeletter het sinterklaasfeest. Van Droste, ge­huld in antibreuk-vloeipapier met ribbels en dan in een doosje-in-cellofaan. Gaandeweg pakjesavond dook er voor iedereen een op uit de wasmanden met cadeaus. Ook voor haarzelf. Met haar naam erop in haar eigen handschrift.

Sinterklaasavond is voor veel families een watermerk. Ook voor de mijne. Lootjes trekken? Geen denken aan. Iedereen maakt iets voor iedereen. Je mag heel smerig. Je mag indiscreet. Je mag eng. Ik kreeg eens een surprise die eruit bestond dat ik in een koker greep en werd besprongen door levende, ik herhaal levende, sprinkhaantjes. Daaronder zat mijn cadeautje.

En we zingen, we kennen de liederen. Het prachtige ‘Hoor de wind waait door de bomen’, met de geniale tweede strofe: ‘Hier in huis zelfs waait de wind.’

Het dubbelzinnige ‘De zak van Sinterklaas’. Het gulle ‘O kom er eens kijken’, dat ik maar vreemd vond.

‘Een snoezig jurkje kant en klaar?’ Kleren zijn geen cadeau – dat weet ieder­een. En ook die ‘twee kaatseballen in een net’ kostten me moeite. Maar dan, het besluit van beide coupletten: ‘Een letter van banket.’ Dat zong ik zonder begrip voor de inhoud. Want een letter is van chocola.
[endif]

Zolang Sinterklaas op bezoek kwam, kregen we onze letter persoonlijk van hem overhandigd. Voor iedereen hetzelfde pakje, dat voorkomt kin­nesinne – dat was het idee.

En dat was een vergissing.

Ik heet Joyce. Mijn broer heet Michiel.

De J is kleiner dan de M.

Ja, maar hij weegt evenveel, zeiden ze.

Dat was dus duidelijk een smoes.

De J is niet alleen kleiner, het is een rotletter. Een stukje ervan afbreken? Gaat niet. Je kunt er alleen een hap uit nemen, God zegene de greep. Maar dat doet God niet. Die hap valt altijd zo groot uit dat je kwijlt.

Heette ik maar Katrijn. Of Wilhelmina. Ottolien voor mijn part, zelfs de O breekt beter dan de J.

De chocoladeletter heeft me getekend. Nog altijd denk ik snel dat ik tekortkom.

En toch houd ik van de chocoladeletter.

Hij verdwijnt twee seizoenen lang. En ineens is hij er weer.

Hij is een soort zwaluw. Hij verkondigt de decembermaand.

Ha, chocoladeletters in de winkels. Het is nog maar september en we kopen ’m nog niet, maar we beseffen: december komt eraan. De liefste maand. De maand dat het niet op kan. De maand dat we een boom in huis halen die we vol hangen met glazen speelgoed. De maand van de feestjurk. De maand die besluit met olie­bollen bakken en samen wachten op de slag van middernacht.

Maar om te beginnen is december de maand van het visioen van het witte paard dat over de daken stippestapt. En het startschot is de chocoladeletter.

Nergens ter wereld wordt hij gemaakt, alleen hier. Santa Claus is bijna Sinter­klaas, maar de chocoladeletter kent hij niet.

Terwijl het zo’n prachtig geschenk is. Je naam, dat ben je zelf. De eerste letter van je naam is het meest eigen presentje dat er bestaat.

Simpel idee, groot effect.

En toen ging mijn moeder dood. Ze was 82 en ze deed het goed, sterven.

Ze zei ineens: ‘Ik wil in een hospice.’ Wat ons voorbarig leek, maar ze hield vol.

Toen ze haar huis voor het laatst verliet, keek ze niet één keer om. Dat die zwik ingelijste babyfoto’s (kinderen in zwart-wit, kleinkinderen in kleur) meeging, was omdat mijn broer ze had ingepakt.

Binnen een week was ze weg. Ingeslapen, heet dat en dat was precies wat het was.

Mijn moeder stierf in mei. Niemand dacht nog aan Sinterklaas, maar daar la­gen ineens de chocoladeletters in de schappen. De eerste Sinterklaas na haar dood.

Wat doen we?

We vieren het: wij, onze echtgenoten en onze kinderen.

Op tafel bij mijn broer ligt een stapel rechthoekige pakjes. Chocoladeletters, kan niet missen.

‘Suffie, je hebt vergeten er namen op te zetten,’ zeg ik tegen hem.

Hij trekt zijn neutrale gezicht, hij is geweldig in neutraal kijken, vooral als hij… Aha, dit is een surprise: zoek je letter.

Iedereen pakt een pakje en ratst het papier eraf, met grote gebaren, zoals wij dat doen.

Iedereen heeft de verkeerde letter. Hilariteit. Waar is de mijne!? Geef hier!

Goeie surprise, denk ik. Basic, maar goed.

Maarrre.. d’r zit geen J bij. Ik zie wel een Y, voor mij, neem ik aan.

En er missen nog meer letters. Hij zal te laat ingekocht hebben. Op 3 decem­ber zijn er al letters schaars en op 5 december is er geen S, L of E meer te krijgen.

Maar er klopt helemaal niets van. Er zit geen lijn in die letters. Trouwens, er is er een te veel.

Wat nu?

Er wordt met de letters gescrabbeld, we leggen woorden. Flauwe woorden. Vreemde woorden. Vieze woorden. Wat is de bedoeling? Mijn broer zwijgt als het graf.

Ineens zie ik het.

Ik graai alle letters bij elkaar. En leg een naam.

De naam van mijn moeder.’

Meer weten over dit boek? Klik dan hier.