Majoor John Howard tuurde door een van de ronde raampjes van zijn Horsa-zweefvliegtuig. Het Kanaal onder hem was bezaaid met schepen, en alle boeggolven wezen in de richting van de witte, licht gebogen kust van het bezette Frankrijk. De grijze zee was ruig. Howards gedachten gingen even naar de soldaten van de eerste golf, in hun …

De man met de lantaarn

Het was twee dagen voor Kerstmis 1943. Lotte Weisz ging naar het prikkeldraadhek, vlak bij de polikliniek op kamp Westerbork. Het was pikdonker, ’s avonds iets na zessen. Lotte was ondanks haar negentien jaar eigenlijk al een routinier in het kamp. Ze was er in 1940 gekomen, met haar ouders, …

Verraad

‘Wij wisten dat ze een slecht wijf was,’ zei Jacques Vrij na de oorlog over Gonnie Zeguers-Boere. Dat moge zo zijn. Maar toen Ummels eind februari met Lokerman om tafel ging om hem verslag uit te brengen van zijn gesprek met Marinus Hooghuis en de onverwachte kans die deze bood om gevangenen vrij te …

Interview met Ad van Liempt over Gemmeker, commandant van Kamp Westerbork, door documentairemaker Mélinde Kassens.

Albert Konrad Gemmeker was de derde commandant van Kamp Westerbork en zette meer dan tachtigduizend joden op transport naar de vernietigingskampen. Na diepgravend onderzoek schreef Ad van Liempt zijn biografie. Hij schetst een beeld van een charmante bureaucraat die zijn …

Op een ochtend kort na het begin van Operatie Clickfonds ziet Hans Stroeve hoe zich voor zijn kantoor een televisieploeg opstelt. Weten zij iets wat ik nog niet weet, vraagt hij zich verbaasd af. Hij gaat naar buiten om de tv-mensen te vragen wat ze komendoen. ‘Wij maken opnames van alle kantoren van beursfirma’s in …

Dresden, 13 februari 1945

Hilde vertelt:

Het is 22.00 uur (meestal liggen we dan al in bed) als plotseling de sirenes beginnen te loeien. We pakken gauw onze spullen en rennen de trappen af naar de schuilkelders onder het huis. Mijn dochter Therese gaat nog een keer terug naar boven om het rode …

Leesfragment uit De Poolse soldaat. Een verborgen geschiedenis van Dolores Thijs Proloog

‘Een knappe vrouw. Maar ze heeft een handicap.’

Zo werd Maarten attent gemaakt op Julia. Die handicap was ik. Maar hij viel voor de vrouw en nam het kind er als een eigen dochter bij. Ik was zes jaar en had eindelijk een vader.

…

Leesfragment uit Deze ontspoorde wereld. Het oorlogsdagboek van Paula Bermann

12 oktober 1940

De laatste tijd kom ik weinig aan schrijven toe. Ik brei veel. De kinderen zijn door het onregelmatige onderwijs vaak thuis in mijn vrije uurtje. Dan blijft het schrijfuurtje ongebruikt. Jammer!

Eergisternacht – 10 op 11 oktober – was vreselijk. Verschrikkelijk was …

Fragment uit Angst en vrijheid. Hoe de Tweede Wereldoorlog ons voorgoed veranderde van Keith Lowe. Het einde van de wereld

Op de ochtend van 6 augustus 1945 was een Japanse docent, Ogura Toyofumi, op weg naar het centrum van Hiroshima toen hij getuige was van een gebeurtenis die de geschiedenis zou veranderen. Ongeveer vier kilometer verderop, …

Fragment uit Mij krijgen ze niet levend. De zelfmoorden van mei 1940 van Lucas Ligtenberg.

Nacht na de capitulatie

De openingsscène van het boek Kroniek der Jodenvervolging 1940-1945 van Abel J. Herzberg begint vroeg in de ochtend van de vijftiende mei 1940. Om middernacht had het Wilhelmus nog op de radio geklonken, waarschijnlijk voor de …