Majoor John Howard tuurde door een van de ronde raampjes van zijn Horsa-zweefvliegtuig. Het Kanaal onder hem was bezaaid met schepen, en alle boeggolven wezen in de richting van de witte, licht gebogen kust van het bezette Frankrijk. De grijze zee was ruig. Howards gedachten gingen even naar de soldaten van de eerste golf, in hun …

De man met de lantaarn

Het was twee dagen voor Kerstmis 1943. Lotte Weisz ging naar het prikkeldraadhek, vlak bij de polikliniek op kamp Westerbork. Het was pikdonker, ’s avonds iets na zessen. Lotte was ondanks haar negentien jaar eigenlijk al een routinier in het kamp. Ze was er in 1940 gekomen, met haar ouders, …

Verraad

‘Wij wisten dat ze een slecht wijf was,’ zei Jacques Vrij na de oorlog over Gonnie Zeguers-Boere. Dat moge zo zijn. Maar toen Ummels eind februari met Lokerman om tafel ging om hem verslag uit te brengen van zijn gesprek met Marinus Hooghuis en de onverwachte kans die deze bood om gevangenen vrij te …

Interview met Ad van Liempt over Gemmeker, commandant van Kamp Westerbork, door documentairemaker Mélinde Kassens.

Albert Konrad Gemmeker was de derde commandant van Kamp Westerbork en zette meer dan tachtigduizend joden op transport naar de vernietigingskampen. Na diepgravend onderzoek schreef Ad van Liempt zijn biografie. Hij schetst een beeld van een charmante bureaucraat die zijn …

Fragment uit Angst en vrijheid. Hoe de Tweede Wereldoorlog ons voorgoed veranderde van Keith Lowe. Het einde van de wereld

Op de ochtend van 6 augustus 1945 was een Japanse docent, Ogura Toyofumi, op weg naar het centrum van Hiroshima toen hij getuige was van een gebeurtenis die de geschiedenis zou veranderen. Ongeveer vier kilometer verderop, …

Fragment uit Mij krijgen ze niet levend. De zelfmoorden van mei 1940 van Lucas Ligtenberg.

Nacht na de capitulatie

De openingsscène van het boek Kroniek der Jodenvervolging 1940-1945 van Abel J. Herzberg begint vroeg in de ochtend van de vijftiende mei 1940. Om middernacht had het Wilhelmus nog op de radio geklonken, waarschijnlijk voor de …

Fragment uit Leven en lot van Vasili Grossman.

1

Er hing een lage mist. De hoogspanningsleidingen langs de weg weerkaatsten het licht van de koplampen. Het had niet geregend, maar de grond was vochtig in de vroegte en het stopsein wierp een wazige roodachtige vlek op het natte asfalt. De adem van het kamp was …

Naar aanleiding van het door Ad van Liempt geschreven boek Aan de Maliebaan zendt de NOS de eerste 6 dagen van de maand mei De Maliebaanmonologen uit. De Maliebaan was tijdens de Duitse bezetting zonder twijfel de spannendste straat van Nederland. Er zaten veel Duitse instanties, en ook het hoofdkwartier van de NSB en een groot aantal …

Moed in een sombere tijd

In het Nederland van de jaren vijftig groeide ik op als puber en zou ik dus ook mijn seksuele voorkeur ontdekken. De moralistische sfeer van na de Tweede Wereldoorlog was zeker niet bevorderlijk voor meer tolerantie op seksueel gebied. Onder opiniemakers heerste een soort panische angst voor de massamens die …

Donderdag 22 januari verscheen Een schitterend vergeten leven. De eeuw van Frieda Belinfante. Die dag werd de straat waarin zij woonde, de Jacob Obrechtstraat in Amsterdam, voor een dag de Frieda Belinfantestraat. Zondag 18 januari zond het nieuwe programma Podium Witteman van Paul Witteman een reportage over deze bijzondere vrouw uit. Maandag 19 januari was auteur Toni Boumans te gast …